Τι ακριβώς εννοούμε με την έννοια “Εσωτερικός Εκπαιδευτής” (Internal Trainer) και ποιος είναι ο ρόλος του; Πώς συνεισφέρει στην ευρύτερη λειτουργία ενός Οργανισμού; Ποιες είναι οι ικανότητες που πρέπει να έχει και πώς αναπτύσσονται; Ξεκινώντας από την αρθρογραφία αυτού του μήνα, και ολοκληρώνοντας τον επόμενο, επιχειρούμε να απαντήσουμε σε αυτά τα ερωτήματα!
Ας δούμε αρχικά, ποιοι μπορεί να είναι οι άνθρωποι που εργάζονται σε έναν Οργανισμό και αναλαμβάνουν παράλληλα έναν δεύτερο ρόλο, που σχετίζεται με την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού.
Ο Business Expert (Ειδήμων)
Η έννοια του “Business Expert” (Ειδήμονα) αναφέρεται σε έμπειρα και ικανά στελέχη, με υψηλή εξειδίκευση σε ένα θέμα (για παράδειγμα, βαθιά γνώση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, εάν μιλάμε για τραπεζικό ίδρυμα). Ο Business Expert εργάζεται σε συγκεκριμένο τμήμα του Οργανισμού και συνήθως ανήκει στα μεσαία ή ανώτερα στρώματα της ιεραρχίας του τομέα του.
Η βαθιά γνώση των Business Experts σχετικά με μια διαδικασία ή λειτουργία της εταιρείας τους συγχέεται συχνά ως ικανότητα να σχεδιάζουν και να συντονίζουν εκπαιδευτικές δράσεις, που θα βοηθήσουν και άλλους μέσα στον οργανισμό να αποκτήσουν τη συγκεκριμένη γνώση. Όταν αξιοποιούνται Business Experts στην ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση, συνήθως, έχουμε την περίπτωση Εκπαιδευτών ‘μερικής απασχόλησης’ (part-time Internal Trainers). Αυτή η έννοια αναφέρεται σε εργαζόμενους που απέχουν κάποιες ημέρες το έτος από την κύρια θέση εργασίας τους για να αναλάβουν τον ρόλο του Εκπαιδευτή σε συναδέλφους τους.
Είναι, όμως, αρκετή η εξειδίκευση του Business Expert σε ένα θέμα, ώστε να λειτουργήσει ως αποτελεσματικός Εκπαιδευτής;
Μήπως, εάν έχει και ένα επικοινωνιακό ταλέντο, τότε το προφίλ του θεωρείται ιδανικό για να καλυψει τη θέση του Εσωτερικού Εκπαιδευτή, περιστασιακά ή και μόνιμα;
Ο Business Expert ως Εκπαιδευτής
Στην περίπτωση αξιοποίησης ενός Business Expert, ως Εκπαιδευτή, μπορούμε να πούμε ότι αυτός περισσότερο ”χρίζεται” ως Εσωτερικός Εκπαιδευτής του Οργανισμού, παρά αναπτύσσεται στη βάση μιας συνειδητής απόφασης που λαμβάνεται από την εταιρεία, σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια. Ιδιαίτερα, εάν αυτό το άτομο έχει ανεπτυγμένη επικοινωνιακή ικανότητα και είναι εξωστρεφές, συχνά θεωρείται αυτόματα έτοιμο για να αναλάβει τον ρόλο του Εκπαιδευτή.
Αυτό σημαίνει πως συνήθως λαμβάνει μηδαμινή ή ελάχιστη σχετική κατάρτιση, με αποτέλεσμα να αναπαράγει εκπαιδευτικά πρότυπα που ο ίδιος έχει συναντήσει στη ζωή του. Στη χώρα μας αυτό είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένας συνδυασμός διαφανειών PowerPoint με λίγες ερωτήσεις προς τους συμμετέχοντες ή/και κάποια άσκηση.
Η βιβλιογραφική επισκόπηση ενισχύει αυτήν την εντύπωση (π.χ. Cedefop, 2015). Οι Business Experts – Εσωτερικοί Εκπαιδευτές δεν λαμβάνουν κατάλληλη εκπαίδευση σχετικά με την εκπαιδευτική μεθοδολογία, ούτε εκπαίδευση πάνω στα λεγόμενα soft skills, που θα τους βοηθήσουν στον ρόλο τους και θα βελτιώσουν τα επίπεδα αλληλεπίδρασης, επικοινωνίας και συνεργασίας με τους εκπαιδευόμενούς τους.
Φυσικά, πολλοί άνθρωποι είναι εν δυνάμει καλοί Εκπαιδευτές. Τυχαίνει να συναντάμε Business Experts – Εσωτερικούς Εκπαιδευτές που προσπαθούν μόνοι τους να αναπτύξουν την εκπαιδευτική ικανότητά τους και νοιάζονται για να προσφέρουν εκπαιδευτικές εμπειρίες με πραγματική αξία.
Ωστόσο, η εσωτερική εκπαίδευση ενός Οργανισμού είναι ένα τόσο σημαντικό θέμα, που απαιτεί οργανωμένη προσέγγιση και συνεχή αρωγή και φροντίδα των ανθρώπων που την παρέχουν.
Ο Internal Trainer (Εσωτερικός Εκπαιδευτής)
Ας δούμε ποια είναι η σημασία της έννοιας ‘Εσωτερικός Εκπαιδευτής’.
Οι Εσωτερικοί Εκπαιδευτές είναι Εκπαιδευτές Ενηλίκων που σχεδιάζουν και διεξάγουν μαθησιακές δραστηριότητες σε διάφορες ομάδες εργαζόμενων, που ανήκουν στην ίδια εταιρεία. Μιλάμε συνήθως για εργαζόμενους με βαθιά γνώση σε ένα αντικείμενο και καλές δεξιότητες επικοινωνίας.
Έχουν ένα σημαντικό ρόλο, καθώς επηρεάζουν και συχνά καθορίζουν τη μαθησιακή εξέλιξη άλλων ατόμων στον Οργανισμό, μέσω διαφόρων μαθησιακών τεχνικών και δραστηριοτήτων, που συμπεριλαμβάνουν δράσεις κατάρτισης, μάθηση σε ομάδες, εκπαίδευση on the job κτλ.
Έως εδώ βλέπουμε πολλές ομοιότητες με τους Business Experts. Υπάρχουν, όμως και σημαντικές διαφορές!
Διαφορές Internal Trainer από Business Expert
Καταρχάς, αναφέραμε παραπάνω την έννοια του ‘Εκπαιδευτή Ενηλίκων’.
Ας δούμε έναν ορισμό: “Ενήλικος εκπαιδευόμενος είναι οποιοσδήποτε ενήλικας εμπλέκεται σε μία δραστηριότητα, τυπική ή άτυπη, με στόχο να αποκτήσει γνώσεις ή δεξιότητες ή να αξιολογήσει τις προσωπικές του στάσεις ή ακόμη και να κατακτήσει μια νέα συμπεριφορά.” (Κόκκος, 2010)
Οι ενήλικες που μπαίνουν σε μια διαδικασία μάθησης, έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά και ανάγκες από τα παιδιά. Ο Εκπαιδευτής Ενηλίκων δεν αρκεί να μεταδώσει γνώσεις, αλλά πρέπει επιπλέον να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους σε πρακτικό επίπεδο, δηλαδή να αποκτήσουν ικανότητες που οι ίδιοι κρίνουν ως χρήσιμες. Ακόμα, χρειάζεται να διαχειριστεί τη Δυναμική της Ομάδας, δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αλληλεπιδρούν κατά τη μαθησιακή διεργασία.
Γίνεται, λοιπόν, ξεκάθαρο πως, ο άνθρωπος που θα ασχοληθεί με την εκπαίδευση εργαζόμενων της εταιρείας του, χρειάζεται να έχει λάβει κατάρτιση για το πώς να το κάνει. Αφενός, προκειμένου να παράσχει την καλύτερη δυνατή εκπαίδευση, και αφετέρου, για να προστατεύσει τον εαυτό του από μια απογοητευτική και αποθαρρυντική εμπειρία.
Δεν είναι τυχαίο, βεβαίως, πως τα τελευταία χρόνια έχει θεσπιστεί επίσημη δομημένη διαδικασία πιστοποίησης των επαγγελματιών που εκπαιδεύουν ενήλικες, σε εργασιακό περιβάλλον ή αλλού.
Οι διαφοροποιήσεις, λοιπόν, του Business Expert από τον Internal Trainer είναι αρκετές, και έχουν να κάνουν με το ότι… ουσιαστικά, μιλάμε για ένα διαφορετικό επάγγελμα!
Προσόντα Εσωτερικών Εκπαιδευτών
Θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τα προσόντα των Εσωτερικών Εκπαιδευτών σε τρεις βασικές κατηγορίες:
α) Γνώση και υποστήριξη, στην πράξη, των αρχών και των αξιών της Εκπαίδευσης Ενηλίκων
β) Γνώση και αξιοποίηση της κατάλληλης εκπαιδευτικής μεθοδολογίας, εκπαιδευτικών εργαλείων και τεχνικών
γ) Soft Skills, όπως συνεργασία, ενσυναίσθηση, επικοινωνία, κριτική σκέψη κτλ
Οι κατηγορίες αυτές χρειάζονται περαιτέρω ανάλυση, την οποία θα πραγματοποιήσουμε στο άρθρο του επόμενου μήνα. Επιπλέον, θα δούμε πώς αναπτύσσονται οι ικανότητες του Εσωτερικού Εκπαιδευτή. Τέλος, θα αναφερθούμε στα πλεονεκτήματα που έχει μια εταιρεία που αναπτύσσει ομάδα Εσωτερικών Εκπαιδευτών!
Στην Game Tree, προσφέρουμε εμπειρίες μάθησης πέρα από το συνηθισμένο.
Σχεδιάζουμε και υλοποιούμε customized προγράμματα εκπαίδευσης για στελέχη επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τη βιωματική μάθηση και το εκπαιδευτικό παιχνίδι.
Περισσότερες πληροφορίες για τις υπηρεσίες μας μπορείτε να βρείτε εδώ.